آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که سفر به مکان‌هایی که تاریخچه‌ای از رنج، فاجعه یا مرگ دارند، چه تاثیری بر ما می‌گذارد؟ این نوع سفر که به گردشگری سیاه معروف است، افراد را به نقاطی می‌برد که نه تنها خاطرات تلخ انسان‌ها، بلکه درس‌های بزرگ زندگی را نیز در خود جای داده‌اند. از اردوگاه‌های مرگ گرفته تا میدان‌های جنگ و مکان‌های فاجعه، این نوع گردشگری به ما این امکان را می‌دهد تا تاریخ را از نزدیک لمس کنیم و به عمق وقایع انسانی پی ببریم.
رزرو اقامتگاه اوپه در تنکابن
کلبه سنتی شمعدونی
- 40 m2
- 4 مهمان
- 1 مشترک با سرویس بهداشتی
کلبه سوئیسی میانا
- 70 m2
- 4 مهمان
- 2 یک تخت دو نفره و یک کاناپه تخت خواب شو
کلبه سوئیسی تی تی
- 82 ft2
- 4 مهمان
- 2 تخت دو نفره
گردشگری سیاه چیست؟
اصطلاح گردشگری سیاه برای اولین بار در سال 1996 توسط دو استاد دانشگاه گلاسگو کلدونیان، ج. جان لنون و مالکوم فولی، مطرح شد. امروز این کلمه به طور کلی برای توصیف سفر به مکان‌هایی که به طور تاریخی با مرگ و فاجعه ارتباط دارند، استفاده می‌شود. گاهی اوقات به این نوع گردشگری گردشگری سیاه، تاناتوریسم یا گردشگری غم هم گفته می‌شود. لنون در سال 2017 در یک مقاله توضیح داد: سالهاست که انسان‌ها به مکان‌ها و رویدادهایی که با مرگ، فاجعه، رنج، خشونت و قتل مرتبط هستند جذب شده‌اند.
او تأکید می‌کند که گردشگری سیاه یک پدیده جدید نیست: از روم باستان و نبردهای گلادیاتوری تا حضور در اعدام‌های عمومی در لندن و سایر شهرهای بزرگ دنیا، مرگ همیشه جذابیت خاصی داشته است.
مکان‌های گردشگری سیاه به مکان‌هایی گفته می‌شود که با تاریخ‌های تراژیک و غم‌انگیز مرتبط هستند. این مکان‌ها معمولاً شاهد جنایات، حوادث فاجعه بار، نسل‌کشی‌ها، بلایای طبیعی یا مرگ‌های مشهور بوده‌اند. شاید ابتدا اینطور به نظر برسد که بازدید از این مکان‌ها ممکن است ترسناک باشد، اما واقعیت این است که این مکان‌ها بخش‌های مهمی از تاریخ بشر را نمایش می‌دهند. به گفته لنون، گردشگری و مرگ رابطه عجیبی دارند. مرگ و کشتار جمعی می‌تواند عاملی بازدارنده برای توسعه بعضی از مقصدهای گردشگری باشد، اما در عین حال، همین حوادث می‌توانند دلیل اصلی بازدید از مکان‌هایی در دیگر نقاط دنیا باشند.
چرنوبیل، جایی که بزرگ‌ترین فاجعه هسته‌ای تاریخ رخ داد و باعث مرگ هزاران نفر شد، نمونه‌ای از این تضاد است. بعد از حادثه در سال 1986، این منطقه تقریباً بدون تغییر باقی ماند، اما در سال 2002 مردم شروع به علاقه‌مند شدن به بازدید از این مکان کردند و در سال 2019 اعلام شد که چرنوبیل به یک جاذبه گردشگری رسمی در اوکراین تبدیل می‌شود. اکنون گردشگران می‌توانند تورهای رسمی راهنما برای بازدید از این مکان رزرو کنند.
آیا گردشگری سیاه اخلاقی است؟
رزرو اقامتگاه اوپه در تنکابن
کلبه سنتی شمعدونی
- 40 m2
- 4 مهمان
- 1 مشترک با سرویس بهداشتی
کلبه سوئیسی میانا
- 70 m2
- 4 مهمان
- 2 یک تخت دو نفره و یک کاناپه تخت خواب شو
کلبه سوئیسی تی تی
- 82 ft2
- 4 مهمان
- 2 تخت دو نفره
مقاصد گردشگری سیاه در آمریکا شامل مکان‌هایی هستند که به رویدادهای تراژیک و مرگبار مرتبط اند. مثلا در اوهایو، می‌توان به خانه دوران کودکی جفری دامر، قاتل سریالی معروف، سر زد. در دالاس، تگزاس، تورهایی برای بازدید از محل قتل جان اف. کندی، رئیس جمهور پیشین آمریکا، برگزار می‌شود و در نیویورک سیتی، تورهایی برای بازدید از گراند زیرو وجود دارد، جایی که برج‌های تجارت جهانی در حملات 11 سپتامبر سقوط کردند.
زمانی که من در جنوب شرق آسیا سفر می‌کردم، از دو مکان گردشگری سیاه بازدید کردم: میدان‌های قتل چویونگ اک در کامبوج و موزه یادگارهای جنگ در ویتنام. پیش از آن در مورد این رویدادها اطلاعات زیادی نداشتم، مثل حکومت خمرهای سرخ در کامبوج یا جنگ ویتنام. اما یادگیری درباره این مسائل از زبان کسانی که آن‌ها را تجربه کرده بودند، هم آموزشی بود و هم باعث شد اتفاقات را درک کنم.
این بازدیدها به من کمک کرد تا کامبوج و ویتنام را بهتر بشناسم، به طوری که بدون رفتن به این مکان‌ها هیچ وقت نمی‌توانستم این درک عمیق را پیدا کنم. جالب اینجاست که مقاصد گردشگری سیاه در سراسر جهان پراکنده‌اند. بسیاری از ما بدون اینکه متوجه باشیم، به این مقاصد سر زده‌ایم. مکان‌های پر بازدید بسیاری از جمله آشوویتس-برکناو، اردوگاه کار اجباری نازی‌ها، سالانه بیش از یک میلیون نفر را به خود جذب می‌کنند. در واقع، تاریخ بشریت پر است از رویدادهای سیاه، بنابراین طبیعی است که بسیاری از مکان‌های تاریخی که مردم از آن‌ها بازدید می‌کنند، تاریخ تلخ و تراژیکی داشته باشد.
من از بچگی از پدر بزرگ و مادر بزرگم داستان‌هایی درباره جنگ جهانی دوم شنیده بودم، در دانشگاه هم در مورد جنگ مطالعه کرده بودم و کتاب‌های زیادی از کسانی که از هولوکاست جان سالم به در برده بودند خوانده بودم. از نظر ذهنی می‌دانستم آشوویتس چطور جایی است، اما وقتی خودم به آنجا رفتم و دیدم، تجربه‌ای کاملاً متفاوت بود.
در مراسم افتتاحیه موزه یادبود هولوکاست ایالات متحده در سال 1993، الی ویزل که یکی از بازماندگان هولوکاست بود، گفت: «ما باید شاهدی برای مردگان و زندگان باشیم.» او توضیح داد که موزه باید مکانی باشد که مردم را به هم نزدیک کند، نه اینکه آن‌ها را از هم جدا کند. همچنین اضافه کرد که افرادی با زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلف باید در آنجا حس اتحاد کنند و در نهایت، با احترام به یاد مردگان، شاید بتوانیم نوعی آشتی با آن‌ها پیدا کنیم.
ایده ویزل درباره اینکه موزه‌ها باید مردم را به هم نزدیک کنند، باعث شده که من باور کنم گردشگری سیاه کاری اخلاقی است. البته گردشگری سیاه به نحوه ارائه این مکان‌ها به مردم و رویکرد بازدیدکنندگان بستگی دارد. آشوویتس و خیلی از مکان‌های گردشگری سیاه به عنوان موزه‌های آموزشی معرفی می‌شود. اگر بازدیدکنندگان با احترام و به دقت از این مکان‌ها بازدید کنند و هدف آموزشی آن‌ها را درک کنند، به نظر من گردشگری سیاه غیر اخلاقی نیست.
راهنمایی برای بازدید مسئولانه از مکان‌های گردشگری سیاه
رزرو اقامتگاه اوپه در تنکابن
کلبه سنتی شمعدونی
- 40 m2
- 4 مهمان
- 1 مشترک با سرویس بهداشتی
کلبه سوئیسی میانا
- 70 m2
- 4 مهمان
- 2 یک تخت دو نفره و یک کاناپه تخت خواب شو
کلبه سوئیسی تی تی
- 82 ft2
- 4 مهمان
- 2 تخت دو نفره
در اینجا چند نکته برای بازدید از مکان‌های گردشگری سیاه آورده‌ایم که به شما کمک می‌کند با احترام بیشتری از این مکان‌ها دیدن کنید و تجربه بهتری داشته باشید:
· قبل از رفتن هدف خود را مشخص کنید:
قبل از بازدید از هر مکان گردشگری سیاه، کمی در مورد هدف خود فکر کنید. چرا می‌خواهید به آنجا بروید؟ اگر هدف شما این است که بیشتر در مورد تاریخ آن مکان و اتفاقاتی که در آنجا رخ داده، اطلاعات کسب کنید، شروع خوبی است. همچنین خوب است که بدانید این نوع بازدیدها ممکن است از نظر احساسی چالش برانگیز باشند، پس مطمئن شوید که آمادگی لازم را دارید.
· احترام به مکان را فراموش نکنید:
این نکته نه تنها برای گردشگری سیاه، بلکه برای هر سفر دیگری مهم است. قبل از رفتن، درباره آداب و رسوم محلی تحقیق کنید تا بدانید چگونه باید به مکان و مردم احترام بگذارید. همچنین در هنگام گرفتن عکس دقت کنید. از گرفتن عکس یا فیلم‌هایی که ممکن است جنجالی یا بی‌احترامی به نظر برسند، خودداری کنید.
· بازدیدتان را به یک تجربه آموزشی تبدیل کنید:
قبل از رفتن به این مکان‌ها، تحقیق کنید تا اطلاعات اولیه‌ای در مورد آن مکان به دست آورید. اگر امکانش هست، یک راهنما یا تور آموزشی بگیرید تا بتوانید بیشتر از تجربه خود بهره‌برداری کنید و یادگیری بهتری داشته باشید.
